Kazachstan

Kazachstan to państwo położone w Azji Środkowej, nad Morzem Kaspijskim. Zajmuje 2717,3 tys. km2 powierzchni. Stolicą państwa jest Astana.

Kraj jest nizinno-wyżynny. W zachodniej części Kazachstanu rozciąga się piaszczysta i miejscami zabagniona Nizina Nadkaspijska. Od południa otacza ją położona między Morzem Kaspijskim a Jeziorem Aralskim wyżyna Ustiurt i półwysep Mangyszłak, pocięte głębokimi zapadliskami. Tu znajduje się depresja Karagije (132 m p.p.m.). Od północnego wschodu Nizinę Nadkaspijską zamykają dwa pasma Mugodżarów stanowiące przedłużenie Uralu Południowego. Ku wschodowi Ustiurt i Mugodżary przechodzą w półpustynną Nizinę Turańską, która ku południowi zmienia się w pustynię Kyzył-Kum. Centralną część kraju zajmuje Pogórze Kazaskie. Na jego terenie znajdują się trzy obszary pustynne. Wschodnie krańce kraju zajmują góry Ałaj, Tarbagataj i Ałatu Dżungarski, a na granicy z Kirgistanem i Chinami fragmenty Tien-szanu z szczytem kraju Chan Tengri (6995 m n.p.m.).

Kazachstan leży w strefie klimatu umiarkowanego ciepłego kontynentalnego, na znacznym obszarze kraju wybitnie suchego. Główne rzeki Kazachstanu to Irtysz z dopływami uchodzący do Morza Karskiego, Syr-daria uchodząca do Jeziora Aralskiego i Ural należący do zlewiska Morza Kaspijskiego. Największe jeziora to Aralskie (część w granicach Kazachstanu) i Bałchasz. Północną część Pogórza Kazaskiego, Nizinę Nadkaspijską i Turańską porastają rozkwitające wiosną stepy z ostnicami i piołunami. W południowej części Pogórza występują półpustynie i pustynie piołunowe, słone lub piaszczyste z zaroślami saksaułów. Na wybrzeżach J. Aralskiego i w dolinie Syr –darii znajdują się błota porośnięte trzcinami. Lasy rosną w górach (świerkowe i świerkowo-jodłowe), w dolinach rzecznych (łęgi wierzbowo-topolowe), na Pogórzu Kazaskim (lasostepy z laskami sosnowymi). W wysokich partiach gór występują łąki alpejskie, a wyżej lodowce. Faunę reprezentują antylopy, gryzonie, tchórz stepowy, gazele, niedźwiedzie brunatne, rysie, gady, ptaki drapieżne.

Obszar współczesnego Kazachstanu w starożytności zajmowały ludy pasterskie i koczownicze (Saków, Usynów). Na przełomie II i III w. ziemie te zajęli Hunowie, a w następnych wiekach rozwijały się tu niezależne związki plemienne. W X w. tereny te zdobyli Oguzowie, a następnie Karachanidzi, którzy utworzyli tutaj potężne imperium. W XIII w. teren Kazachstanu opanowali Mongołowie i wcielili go do państwa tatarskiego Złotej Ordy. W XV w. powstał pierwszy chanat kazaski., który w XVI i XVII w. podzielił się na kilka niezależnych chanatów. Od XVIII w. chanaty kazaskie stopniowo przyjmowały protektorat Rosji. Na początku XIX w. car zlikwidował władzę chanów i rozpoczęła się rusyfikacja Kazachstanu i zasiedlanie przez osadników z europejskiej części imperium rosyjskiego. W 1936 r. Kazachstan został republiką związkową ZSRR. 16 grudnia 1991r. Kazachstan proklamował niepodległość.

Kazachstan jest krajem wielonarodowościowym. Kazachowie, główna grupa etniczna nie stanowią większości, ale ich udział w strukturze ludności kraju stale wzrasta. Bardzo liczną grupą są Rosjanie, a także Ukraińcy i Białorusini. Spośród innych mniejszości dość znaczną grupą są Niemcy, Tatarzy, Uzbecy i Polacy. Ludność wiejska mieszka w tradycyjnych jurtach na stepach w północnej części kraju lub w dużych osiedlach pozostałych po dawnych kołchozach i sowchozach. Głównymi miastami kraju są: Ałma Ata, Karaganda, Czymken, Semipawłosk, Pawłodar, Astana, Dżambuł i Aktjubińsk.

Transport drogowy i kolejowy jest słabo rozwinięty, natomiast dobrze funkcjonuje transport lotniczy. Z kosmodromu Bajkonur wystrzeliwane są sztuczne satelity. Do atrakcji turystycznych Kazachstanu zalicza się Ałma Atę, Dżambuł, Czymkent, Morze Kaspijskie i Jezioro Aralskie.

www.skarby-swiata.pl