Etiopia



Etiopia, dawniej zwana Abisynią jest krajem afrykańskim, położonym we wschodniej części Afryki. Dostęp do Morza Czerwonego kraj utracił w wyniku uzyskania niepodległości przez Erytreę. Powierzchnia kraju wynosi 1104,3 tys. km kwadratowych. Stolicą Etiopii jest Addis Abeba.

Zachodnią część terytorium kraju zajmuje Wyżyna Abisyńska, opadająca łagodnie ku granicy, a na wschodzie ograniczona stromym progiem. Wyżyna wznosi się średnio na wysokość 2000-2500 m n.p.m., a jej najwyższy szczyt Ras Daszan wynosi 4620 m n.p.m. W rzeźbie terenu północnej i środkowej części Wyżyny Abisyńskiej występują bardzo głębokie i szerokie doliny rzeczne oraz ostańce skalne z płaskimi szczytami. Na wschodzie kraju rozciąga się Wyżyna Somalijska oddzielona od Wyżyny Abisyńskiej Rowem Abisyńskim. Zapadlisko rozszerza się ku północy w Kotlinę Danakilską z najniżej położonymi obszarami kraju ( depresja Kobar –130 m p.p.m.).

Klimat Etiopii jest zróżnicowany. Na Wyżynie Abisyńskiej występuje klimat podrównikowy wilgotny, a w południowo-wschodniej części kraju podrównikowy suchy. Na obszarze Rowu Abisyńskiego panuje klimat półpustynny, a w Kotlinie Danakilskiej pustynny i bardzo gorący. Wraz ze wzrostem wysokości klimat łagodnieje, spada temperatura i wzrastają opady. Deszcze spadają nagłą ulewą, poprzedzoną błyskawicami i piorunami, często towarzyszy im grad.

Sieć rzeczna na terenie Etiiopii jest dobrze rozwinięta. Największymi rzekami są spływające z Wyżyny Abisyńskiej dopływy Nilu: Abay (Nil Błękitny) biorący początek w jeziorze Tana oraz Sobat i Atabara. Największym jeziorem w kraju jest jezioro Tana, pochodzenia tektonicznego, położone na wysokości 2100 m n.p.m.

Zachodnią część Wyżyny Abisyńskiej i Somalijskiej porasta wilgotny las równikowy, natomiast wschodnią część roślinność trawiasta. W najwyższych partiach wyżyn występują wysokogórskie łąki. Na obszarze Rowu Abisyńskiego rosną suche lasy zwrotnikowe i zarośla kolczaste. W Etiopii żyją słonie, nosorożce, żyrafy, lwy, lamparty, bawoły, małpy, hipopotamy, drapieżne ptaki (orły, sokoły, sępy).

Ziemie Etiopii zasiedlone były w starożytności, a jej historia liczy blisko 3000 lat. W I w n.e., w północnej części kraju istniało imperium Aksum, rozprzestrzeniające swoje wpływy na południe. Chrześcijaństwo dotarło tu w IV w., a islam w VII w. zatrzymując się na obrzeżach kraju. W VIII-X w. nastąpił schyłek państwa Aksum, a późniejsze rządy ulegały częstym zmianom. W XII w. za panowania dynastii Zague utworzono silne królestwo. Z tego okresu pochodzą słynne, wykute w skale kościoły w Lalibela. Od 1270 r. władzę przejęli przedstawiciele dynastii salomońskiej, według legendy wywodzący się od króla Salomona i Saby-Makedy. Rozkwit państwa, który nastąpił w XV w. w XVI w. został zahamowany wojnami z muzułmanami. Walki wewnętrzne doprowadziły do rozbicia państwa na kilka księstw, które ponownie zjednoczył w XVIII w. Teodor II (przyjął tytuł „Króla królów”czyli cesarza Abisynii). Kolejny władca Menelik II (przełom XIX /XX w.) wielki reformator, wyznaczył granice państwa oraz podpisał traktat z Włochami na mocy którego ustalono granice z włoską w tym czasie Erytreą. Ostatni cesarz Etiopii Hajle Sellasje I zreorganizował armię, zniósł niewolnictwo, wprowadził nową konstytucję i ustrój parlamentarny. Etiopia przystąpiła do Ligi Narodów. W wyniku wojny abisyńsko-włoskiej (1935-1936) kraj znalazł się pod okupacją Włoch, a jego wyzwolenie nastąpiło w1941r. W 1952 r. do Etiopii włączono Erytreę. W latach 70. XX w. nasiliły się separatystyczne dążenia Erytrei. W 1974 r. Hajle Sellasje I został zdetronizowany, rządy przejął podpułkownik Mengistu, który wprowadził reżim komunistyczny , obalony dopiero w 1991 r. W 1993 r. Erytrea uzyskała niepodległość.

Etiopia jest jedynym krajem afrykańskim, który w swoich dziejach, z wyjątkiem krótkich okresów obcych inwazji, zachował niepodległość.

Mieszkańcami Etiopii są ludy semickie, kuszyckie i chamito-nilotyckie. Językiem urzędowym jest język amharski, a w użyciu jest około 70 języków i 200 dialektów. Ponad 50% ludności stanowią chrześcijanie obrządku koptyjskiego, około 30% muzułmanie, a pozostali mieszkańcy to katolicy i wyznawcy religii pierwotnych.

Głównymi miastami Etiopii są: Addis Abeba (stolica kraju), Harer, Gonder, Dżimma, Dire Daue, Ambo Uoliso, Aksum, Lalibela, Debre Libanos.

Etiopia jest bardzo atrakcyjnym turystycznie krajem. Bogata historia, wspaniałe krajobrazy i na znacznych obszarach łagodny klimat, obszar chronionej przyrody sprzyjają rozwojowi turystyki. Cenne zabytki posiada Addis Abeba i miasto Aksum. Najcenniejsze zabytki architektury sakralnej występują w Debre Libanos (kościół z VI w.) oraz w Lalibela (kompleks 11 kościołów z XI-XII w.). Park Narodowy Semien. Park Narodowy Doliny Auasz i Park Narodowy Omo zostały wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa Kultury i Natury UNESCO. 

źródło: www.skarby-swiata.pl